APXAIA MNHMEIA Kερδίζουν τη μάχη των ρύπων

APXAIA MNHMEIA Kερδίζουν τη μάχη των ρύπων
(ΤΑ ΝΕΑ 20/01/2005) Π.Κατημεριτζή

Οι ρύποι-φονιάδες που προσβάλλουν τους ανθρώπους και τα γηρασμένα αρχαία μνημεία έχουν υποχωρήσει αισθητά από την Aκρόπολη της Aθήνας, χάρη και στις πεζοδρομήσεις.
Στην Ακρόπολη έπειτα από δεκαετίες ερευνών και πειραματικής εφαρμογής, ετοιμάζεται πολύ προσεκτικά το μεγάλο βήμα για την επικάλυψη των μνημείων που βρίσκονται στο ύπαιθρο με λεπτό αόρατο μανδύα προστασίας που μπορεί να αφαιρείται και να ανανεώνεται χωρίς να καταστρέφει το μάρμαρο με το οποίο είναι συμβατό.
“Για την προστασία της επιφάνειας του μαρμάρου βρήκαμε ένα υλικό δικό μας και το εφαρμόσαμε σε πραγματικές συνθήκες σε μια κολόνα των Προπυλαίων επί οκτώ χρόνια και σε μια επιγραφή. Τα αποτελέσματα ήσαν πολύ καλά.

Πρόκειται δε να εγκριθεί για όλα τα μνημεία και να επεκταθεί η χρήση του”, λέει στα “NEA” ο καθηγητής χημικός μηχανικός Θεόδωρος Σκουλικίδης.
Τι είναι αυτό το υλικό;
“Είναι ημιαγωγός, που αποτελεί δική μας εφεύρεση, μια πατέντα για την οποία ενδιαφέρονται πολλοί επιστήμονες. Μπαίνει με σπρέι. Προέκυψε από έρευνες πολλών ετών. Οι ημιαγωγοί είναι οξείδια μετάλλων, αλουμινίου, μαγνησίου κ.ά, που αποκτούν τις ιδιότητες του ημιαγωγού όταν παρασκευαστούν ηλεκτρολυτικά. H δράση τους βασίζεται στην αναστολή της γυψοποίησης”.
Θα τελειώσουν κάποτε τα έργα;
“H διαδικασία αυτή θα χρειασθεί να επαναληφθεί έπειτα από είκοσι χρόνια”.
Δεν υπάρχει ζωή χωρίς καύσεις. Ακόμα και η αναπνοή του ανθρώπου εκλύει διοξείδιο του άνθρακα. Ένα από τα πολλά αέρια που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και όταν αναμειχθούν με το νερό της βροχής μετατρέπονται σε οξέα ικανά να προσβάλουν όχι μόνο τον άνθρωπο, αλλά και την πέτρα. H καύση του μαζούτ των βιομηχανιών, του πετρελαίου κακής ποιότητας για τη θέρμανση και την κίνηση των τροχοφόρων ανέβασε σε επίπεδο συναγερμού την ατμοσφαιρική ρύπανση της Αθήνας μέσα σε μια δεκαετία από το 1955 - 1965.

Τα μέτρα που πάρθηκαν από το κράτος κατά της ρύπανσης δεν είχαν άμεσο στόχο την προστασία των μνημείων, αλλά του ανθρώπου. Βοήθησαν όμως η απομάκρυνση των βιομηχανιών που έκαιγαν μαζούτ, η βελτίωση της ποιότητας των καυσίμων, κυρίως η αποθείωση της βενζίνης, η επιβολή του δακτυλίου, η ανανέωση του στόλου των αυτοκινήτων, η απομάκρυνση των τουριστικών λεωφορείων από την Ακρόπολη το 1992, η αμόλυβδη βενζίνη και πιο πρόσφατα το μετρό, το τραμ, οι πεζοδρομήσεις γύρω από την Ακρόπολη. Όλα αυτά οδήγησαν σε κάθετη πτώση ορισμένων ρύπων και το σπουδαιότερο σε σταθεροποίηση των τιμών σε επίπεδα αποδεκτά από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως οι ρύποι των αυτοκινήτων αντιστέκονται σθεναρά.

“Πράγματι, υπάρχει κάποια βελτίωση, αλλά τα πράγματα δεν είναι άσπρο-μαύρο”, λέει η χημικός μηχανικός Εύη Παπακωνσταντίνου, προϊσταμένη του Τομέα Συντήρησης της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως. “H θείωση συνεχίζεται με πιο αργό ρυθμό. Το νέφος πηγαινοέρχεται, τα αιωρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα αυξάνονται και οι τιμές τους τα τελευταία χρόνια ξεπερνούν συχνά τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το όφελος από τα μέτρα αντιρρύπανσης και την αντικατάσταση του στόλου των αυτοκινήτων με νέας τεχνολογίας έχει εξανεμισθεί σχεδόν λόγω του διπλασιασμού του αριθμού των οχημάτων που κυκλοφορούν”.

Οι επιστήμονες και συντηρητές προσπάθησαν να ανακόψουν τη φθορά των μνημείων και να σταθεροποιήσουν τις επιφάνειες. Τα γλυπτά που μπορούσαν να μεταφερθούν πήραν τον δρόμο για το μουσείο. Έτοιμη τεχνογνωσία δεν υπήρχε.
Για να βρεθεί η θεραπεία έπρεπε πρώτα να μελετηθούν οι μηχανισμοί που προκαλούν τις φθορές και σ' αυτό τον τομέα η Ελλάδα δημιούργησε τεχνογνωσία όταν ο καθηγητής Θόδωρος Σκουλικίδης ανακάλυψε τον μηχανισμό της γυψοποίησης των μαρμάρων και κατόρθωσε να τον αντιστρέψει με τρόπο φυσικό, προσθέτοντας κόκκους ασβεστίου με δεκάδες ψεκασμούς αραιωμένου ασβεστόνερου στην επιφάνεια.